Waarom werd het Noord-Ierland Protocol in het leven geroepen?
Het NI Protocol creëerde een zeegrens tussen Noord-Ierland en de rest van het VK. Hierdoor blijven Noord-Ierland en de Republiek Ierland binnen hetzelfde douanegebied.
De reden hiervoor is om te voorkomen dat er een landgrens ontstaat tussen de Republiek Ierland en Noord-Ierland, vanwege het historische conflict tussen beide landen.
Volgens het NI-protocol moeten alle goederen die van het vasteland van het VK naar Noord-Ierland worden vervoerd een inklaring doorlopen die voldoet aan de EU-normen.
Wat zijn de problemen met het NI Protocol?
Noord-Ierland ligt binnen het Verenigd Koninkrijk, en dus binnen hetzelfde douanegebied. Het NI-protocol isoleert Noord-Ierland echter vanwege de complicaties van de inklaring bij het verkeer van goederen tussen beide regio's.
De extra overwegingen bij elke verandering in de EU-wetgeving betekent dat Noord-Ierland ook te maken krijgt met andere douaneregels dan de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dit brengt plaatselijke bedrijven in een positie waarin het voor hen moeilijker is om te importeren uit en te exporteren naar de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Door deze problemen is de politieke onrust weer opgelaaid, omdat de regering van Noord-Ierland vindt dat het NI Protocol hun positie in het VK ondermijnt. Tegenstanders van het protocol zeggen dat het geen bescherming biedt aan handelaren die alleen zaken doen met andere bedrijven in het VK, en in plaats daarvan alle EU-wetgeving oneerlijk op hen toepast.
Dit heeft de afgelopen twee jaar geleid tot intensieve onderhandelingen tussen het VK, de regering van Noord-Ierland en de Europese Unie.
Eerder stelde Boris Johnson voor een beroep te doen op artikel 16 , waarbij het Verenigd Koninkrijk (of de EU) eenzijdig het NI-protocol kan wijzigen om ecologische, sociale of economische problemen op te lossen. De Northern Ireland Bill werd in augustus 2022 bij het parlement ingediend, maar is niet tot wet verheven. Rishi Sunak heeft in de afgelopen week bevestigd dat dit nu niet meer nodig is vanwege het Windsor-akkoord.
Hoe lost het Windsor-akkoord het Noord-Ierland-protocol op?
Hoewel het Windsor-akkoord momenteel wacht op herziening door de Noord-Ierse regering, zijn de Britse premier Rishi Sunak en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen ervan overtuigd dat dit akkoord de doorbraak is die nodig is voor Noord-Ierland.
Rishi Sunak adviseerde in zijn persconferentie dat het Windsor-kader "gaat over stabiliteit in Noord-Ierland. Het gaat over echte mensen en echte bedrijven."
Dus, hoe zal het Winsor-akkoord Noord-Ierland dienen?
Groene en rode rijstroken voor handelaren
Het concept van groene en rode rijstroken, voor het eerst geïntroduceerd in de Noord-Ierse wet van Boris Johnson, is eenvoudig:
Handelaren met een groene rijstrook kunnen verklaren dat hun goederen alleen bestemd zijn voor gebruik in Noord-Ierland, en hebben minder gevolgen voor de inklaring.
Handelaren met een rode rijstrook zullen volledige inklaringsprocedures moeten doorlopen, net zoals de Republiek Ierland dat moet doen bij de invoer van goederen uit het VK naar de EU.
Minder controles op essentiële goederen
Het concept van de groene strook in het Windsor-akkoord is vooral gunstig voor detailhandelaren in levensmiddelen en consumptiegoederen in Noord-Ierland, omdat voor invoer vanaf het vasteland niet langer meerdere certificaten en controles nodig zijn.
Ook zorgverleners zullen aanzienlijk profiteren, omdat geneesmiddelen die voor gebruik in het VK zijn goedgekeurd, automatisch legaal in Noord-Ierland kunnen worden ingevoerd. Daardoor kunnen apotheken, supermarkten en ziekenhuizen hun voorraden met minder problemen aanvullen.
Door deze verminderde controles krijgen meer mensen in Noord-Ierland een betere toegang tot voedsel en medicijnen in een tijd waarin de energie- en levenskostencrisis de supply chains beïnvloeden.
Controle van het VK over BTW- en accijnstarieven
Alle wijzigingen in de BTW en accijnzen op goederen in het VK zullen automatisch van toepassing zijn op de invoer in Noord-Ierland.
De rem van Stormont
De regering in Noord-Ierland zal krachtens het Windsor-akkoord een veto kunnen uitspreken over nieuwe EU-regels in Noord-Ierland, met behulp van een mechanisme dat de rem van Stormont wordt genoemd.
Dit is bedoeld om de regering in Noord-Ierland stabiliteit te geven door het Goede Vrijdag-akkoord binnen het Windsor-kader te steunen. De Petition of Concern (onderdeel van het Goede Vrijdag Akkoord) stelt de wetgevende vergadering in staat om nieuwe wetten in Noord-Ierland te blokkeren als ze niet de instemming van alle gemeenschappen hebben. Meer dan 30 leden van de assemblee moeten instemmen om het in werking te stellen.
Europese Commissie Ursula von der Leyen gaf tijdens de aankondiging van het Windsor-akkoord commentaar op de Stormont-pauze en benadrukte dat dit een noodmechanisme is en dat het Europese Hof van Justitie het laatste woord heeft over eventuele problemen met de interne markt.
Wat is de volgende stap voor het Windsor-akkoord?
Het Windsor-akkoord moet worden herzien door de DUP in Noord-Ierland, die heeft geweigerd om een verenigde vergadering te vormen totdat de problemen met het Noord-Ierse protocol zijn opgelost.
Hun advies is dat de partij waarschijnlijk op zaterdag (4 maart 2023) bijeen zal komen om het Windsor-kader met hun juridisch adviseur te herzien.
Als de DUP ermee instemt dat het Windsor-akkoord bevredigend is, dan zal de juridische procedure beginnen om het kader in het VK en de EU tot wet te verheffen.
Wordt jouw handel beïnvloed door het Windsor-akkoord?
Customs Support levert in- en uitklaringsdiensten in het hele VK en de EU. Onze douaneadviseurs en declaranten hebben veel bedrijven zoals dat van jou geholpen bij het navigeren door Brexit, het Noord-Ierland Protocol en het steeds veranderende douanelandschap. Als jouw bedrijf onze quick scan kan gebruiken om te zien hoe de Windsor-overeenkomst je ten goede kan komen, neem dan contact op met een van onze deskundigen voor meer informatie.
